شبکه های اجتماعی

شبکه های اجتماعی، اصطلاحی است که برای نخستین بار در سال ۱۹۵۴ توسط جان بارنز که در حوزه‌ی انسان شناسی اجتماعی فعالیت می‌کرد، ابداع شد. او تحقیقی در مورد گروه های اجتماعی در بخشی از نروژ انجام می داد و اصطلاح شبکه اجتماعی را در آن تحقیق برای توصیف رابطه بین انسانها و تحلیل مکانیزم های ارتباطی و خصوصاً تصمیم گیری آنها به کار برد.

جان بارنز، بعدها ضمن اینکه از توسعه مفهوم شبکه های اجتماعی ابراز خوشحالی می‌کرد، خود از این حوزه فاصله گرفت و به سمت جامعه شناسی دانش که حوزه‌ی مورد علاقه ی خودش بود بازگشت.

اگر ما هم بخواهیم به تعریف شبکه های اجتماعی از نگاه او رجوع کنیم، می توانیم بگوییم:

شبکه های اجتماعی، هنگامی به وجود می آیند که ساختاری از گره های مرتبط به هم شکل می گیرند. هر گره، یک فرد یا یک گروه یا یک سازمان است.
شبکه اجتماعی، به معنای نمایش و مطالعه ی ارتباط بین این گره ها و جریان دانش و اطلاعات بین آنهاست.

شبکه های اجتماعی قدمتی به اندازه‌ی انسان بر روی کره زمین دارند و البته می‌توان گفت مطالعه‌ی علمی و ساختاریافته‌ی این شبکه ها، از سال ۱۹۵۴ آغاز شده است.

شاید برای شما جالب باشد که یکی از ابزارهای موتورهای جستجو هم برای رتبه بندی سایت‌ها (در بحث سئو) تحلیل صفحات وب به عنوان یک شبکه اجتماعی است. شبکه ای که گره های آن را به جای انسانها، صفحات وب تشکیل می‌دهند.

ویکی پدیا می نویسد:

شبکهٔ اجتماعی ساختاری اجتماعی است که از گره‌هایی (که عموماً فردی یا سازمانی هستند) تشکیل شده‌است که توسط یک یا چند نوع خاص از وابستگی — مانند ایده‌ها و تبادلات مالی، دوست‌ها، خویشاوندی، لینک‌های وب، سرایت بیماری‌ها (اپیدمولوژی) — به هم متصل اند.

تحلیل شبکه‌های اجتماعی روابط اجتماعی را با اصطلاحات رأس و یال می‌نگرد. رأس‌ها بازیگران فردی درون شبکه‌ها هستند و یال‌ها روابط میان این بازیگران هستند. انواع زیادی از یال‌ها می‌تواند میان رأس‌ها وجود داشته باشد. نتایج تحقیقات مختلف بیانگر آن است که می‌توان از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی در بسیاری از سطوح فردی و اجتماعی به منظور شناسایی مسائل و تعیین راه حل آنها، برقراری روابط اجتماعی، اداره امور تشکیلاتی، سیاستگذاری و رهنمون سازی افراد در مسیر دستیابی به اهداف استفاده نمود.

در ساده‌ترین شکل یک شبکهٔ اجتماعی نگاشتی از تمام یال‌های مربوط، میان رأس‌های مورد مطالعه‌است. شبکهٔ اجتماعی هم چنین می‌تواند برای تشخیص موقعیت اجتماعی هر یک از بازیگران مورد استفاده قرار گیرد. این مفاهیم غالباً در یک نمودار شبکهٔ اجتماعی نشان داده می‌شوند که درآن، نقطه‌ها رأس‌ها هستند و خط‌ها نشانگر یال‌ها.

منبع: متمم