در این مقاله می خواهیم معنای دقیق دامنه را بیان نموده و تفاوت چند پسوند معروف و شناخته شده با دامنه های ملی را بررسی نماییم.

مقدمه
خرید دامنه اولین قدم جهت داشتن وب سایت است. در صورتی که نام مناسبی به عنوان نام دامنه در نظر بگیرید می توانید جایگاه مناسبی در فهرست سایتهای جستجو شده بیابید. دامنه مناسب مهم ترین رکن اساسی داشتن یک وب سایت خوب است، چنان که حتی با طراحی صفحات وب مناسب و داشتن محتوای خوب، اگر به خرید دامنه نامناسب مبادرت ورزید، تمام زحماتی که در طراحی وب به کار گرفته شده است از بین خواهد رفت. به عنوان مثال خرید دامنه طولانی، امکان بروز اشتباه تایپی را بالا برده و دسترسی به وب سایت را هر چند با طراحی وب عالی به مخاطره می‌اندازد؛ و تمامی زحمات صاحب وب سایت جهت جذب مشتری و معرفی وب سایت به دیگران به هدر خواهد رفت.

دامنه، دامین یا دومین در فارسی به معنی قلمرو یا گستره می باشد که محور اصلی وب سایت ها و کلیه فعالیتهای Online و تجارتهای الکترونیکی است. نام دامنه (Domain) نشان دهنده محتوا و خلاصه مطالب و عناوینی است که کاربر اینترنتی انتظار دارد با آن روبرو شود. به عبارتی دیگر نام دامنه (Domain) گویای هدف سازنده وب سایت است و از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. از این رو انتخاب نام دامنه بسیار حیاتی و تاثیرگذار است.

Domain یا دامنه که به صورت دامین یا دومین نیز عنوان می شود، نامی است که همیشه با یک پسوند همراه بوده است و با نقطه از آن جدا می شود. (مانند .com, .ir, .net, .org و …)

در ادامه بحث به توضیح کامل آن می پردازیم.

دامنه چیست؟
دامنه، آدرس سایت و در حقيقت نام وب سايت شما مي باشد كه از یک یا چند قسمت تشکیل شده است و با نقطه (دات) از هم جدا شده اند.

مانندhttp://www.pmiran.ir که دامنه آن pmiran.ir است و IR پسوند این دامنه است.

از اجزای تشکیل دهنده یک آدرس اینترنتی یا به بیان فنی دامنه شاملhttp:// نشان پروتکل Http است، که این پروتکل قراردادی میان تمامی رایانه های متصل به شبکه اینترنت است. یعنی در اصل یک نشانی اینترنتی با یک پروتکل آغاز می شود.

قسمت بعدی ماهیت آدرس اینترنتی که بعد از پروتکل می آید، www همان World Wide Web که نشان دهنده شبکه جهانی اینترنت است؛

قسمت بعدی ماهیت آدرس اینترنتی که بعد از کلمه www می آید، نام سایت است که به دلخواه مدیر سایت انتخاب می شود؛ به عبارت دیگر قسمت نام دامنه (به انگلیسی: Domain Name)‏

و قسمت آخر ماهیت آدرس اینترنتی پسوند آن است که هم می تواند معرف نوع فعالیت سایت باشد و هم در بعضی موارد معرف پسوند کشوری یا محلی باشد.
نمونه ای از پسوند های معروف info ، .biz , .org , .net , .com
و .ir که نمونه پسوند کشوری است. البته بعضی پسوندها مانند .tv با آنکه مخصوص به دامنه ملی یک کشور است ولی بخاطر مشابهت آن با مخفف کلمه (Television) مورد توجه شبکه‌های تلویزیونی و ماهواره ای قرار گرفته است و برای این منظور استفاده می گردد.

در حقیقت انواع دیگری از دامنه ها وجود دارند که هنوز به اندازه دامنه های بالا، مقبولیت نیافته‌اند. به طور مثال نوع دیگری از دامنه به نام museum. وجود دارد که مخصوص موزه ها می باشد. و یا نوع aero. که مخصوص سایتهای مرتبط با حمل و نقل هوایی و یا mil. که مربوط به سایتهای نظامی است.

در تکمیل توضیحات فوق می توان گفت هر یک از کشورهای جهان دارای یک یا چند پسوند ملی یا «دامنه سطح بالای کد کشوری» هستند که برای سایت های منصوب به آن کشور استفاده می شوند.
دامنه سطح بالای کد کشور ایران ‎.ir است و کد بین المللی فارسی .ایران نیز مراحل آزمایشی را می‌گذراند.

همانطور که گفتیم نام دامنه همان نام سایت است و پسوند دامنه شما بیانگر نوع سایت شما خواهد بود.

یکی از پسوندهای پر استفاده .com (دات کام) است.
نوع com: مخفف Commercial به معنای تجاری است که اکثراً جهت استفاده هایی که به شکلی به اموری مانند خرید و فروش، معرفی محصولات، خدمات و مانند آن مربوط می باشند، اختصاص می‌یابد، اگرچه امروزه بسیاری از سایتهای همه منظوره نیز از نوع com استفاده می‌کنند. مثال: www.google.com

اما یکی دیگر از پسوندهای پر استفاده توسط کاربران ایرانی که طی ماه های اخیر رشد قابل توجه ای داشته است، استفاده از پسوند دامنه کشوری “ir.” می باشد.

پیرو بخشنامه وزارت ارتباطات در سال 91 و اجباری شدن استفاده از
از پسوند دامنه کشوری ir.توسط دستگاه هایی اجرایی کشور باعث رشد استفاده از این پسوند در کل کشور گردید.

در اردیبهشت ماه 1391 رضا تقی پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، با ارسال نامه ای به تمامی دستگاه های اجرایی، استفاده از پسوندهای غیر از ir. برای پورتال های اجرایی را ممنوع اعلام کرد.

در این بخش نامه که با عنوان “بخش نامه به تمامی دستگاه های اجرایی” تنظیم شده، آمده است:

با توجه به ماده (46) قانون برنامه پنجم توسعه، این وزارت مکلف به ایجاد شبکه ملی اطلاعات در کشور می باشد. در این راستا ضروری است دستور فرمایید کلیه سازمان ها و شرکت های زیر مجموعه آن دستگاه نسبت به انجام موارد ذیل اقدام لازم را به عمل آورند:
1ـ استفاده از پسوند دامنه کشوری “.ir” در کلیه وب سایت ها، پرتال های دستگاه مرکزی، سازمان ها، شرکت ها و ادارات اجباری است.
2ـ بدیهی است استفاده از پسوندهای عمومی نظیر .org.com و… برای دستگاه ها، سازمان ها و شرکت های دولتی به عنوان پسوند اصلی ممنوع است و در صورت ثبت دامنه های فوق باید به دامنه اصی مطابق مشخصات بند 1 منتقل شود.
3ـ ضروری است میزبانی وب سایت ها و پرتال های فوق در داخل کشور انجام گیرد و مدیران وب سایت ها و پرتال ها با مراجعه به سایت ثبت دامنه های کشوری (www.nic.ir) علاوه بر ثبت nsهای اینترنتی، نسبت به ثبت nsهای اینترانتی اقدام نمایند.
4ـ در صورتی که میزبانی وب‌سایت ها و پرتال های فوق به صورت داخلی و توسط خود دستگاه انجام می شود، لازم است نسبت به اتصال مرکز داده خود به شبکه ملی اطلاعات از طریق لینک اینترانتی اقدام نمایید.

تفاوت دامنه های ir. ، com. و org. در چیست؟
یک فرمول کلی برای دامنه های اینترنتی وجود دارد و آن تعداد حرف دامنه است که تا ۹۹ درصد فرمول درستی است به جز موارد استثنا در دامنه های جدید عمومی. با این دسته بندی به طور کلی دامنه ها در ۴ دسته قرار می گیرد:
▪ دسته اول: دامنه های ۳ حرفی
دامنه های ۳ حرفی دامنه های Top Level عمومی یا gTLDs نام دارد که دامنه Com net org به عنوان معروف ترین دامنه های جهانی شناخته شده است.
همانطور که گفته شد سایت هایی که دارای پسوند Com باشند به معنای آن است که سایت تجاری بوده یا در زمینه تجارت است. Com مخفف کلمه Commerical به معنی تجارت است.
Net ابتدای کلمه Network بوده به معنی شبکه و org نیز ابتدای واژه organization به معنی سازمان است. هر یک از این دامنه ها باید با توجه به نوع سایت انتخاب شوند و در جای صحیح خودشان مورد استفاده قرار گیرند. به عنوان مثال یک شرکت که در زمینه ارائه خدمات اینترنتی تحت عنوان ISP فعالیت می کند، بهتر است از دامنه Net برای وب سایت خود استفاده کند.

▪ دسته دوم: دامنه های ۳ حرفی جدید

● دامنه های Top Level عمومی جدید ( NEW gTLDs ):

دامنه های Biz، Info، Pro، Aero، Coop و Museum و Name در این دسته قرار دارند. این دامنه ها به منظور رفع نیاز در کمبود اسامی در دامنه های دسته اول ایجاد شده است و از دامنه های جدید اینترنت به شمار می رود. به تازگی دامنه Info به منظور ترغیب کاربران اینترنتی و صاحبان وب سایت ها توسط بعضی از Server های ثبت دامنه دنیا به این صورت ارائه می شود. دامنه های info به صورت یک ساله ثبت می شود و مدیران وب سایت باید هر سال آن را تمدید کنند. این دامنه یکی از دامنه های گران اینترنتی است.

▪ دسته سوم (۳ حرفی): دامنه های مخصوص sTLDs l ) Top Level ):
دسته سوم که دامنه های sTLDs l نام گذاری شده اند، مخصوص دولت هاست و در انتهای آدرس وب سایت پسوند Gov استفاده می شود. GOV مخفف کلمه Government به معنی دولت است.

▪ دسته چهارم (۲ حرفی): دامنه های بین المللی کشورهای جهان: ( ccTLDs )
دسته چهارم مربوط به نام گذاری دامنه کشورها و ۲ حرفی است و از روی نام کشور انتخاب می شود. به عنوان مثال معروف ترین دامنه های اینترنتی ۲

حرفی متعلق به کشورها یا مناطقی از جهان است که در زیر فهرست شده است:

ـ .IR : IRAN
ـ .CH : chine
ـ .US: american
ـ .BR : Brezil
ـ و ….

دامنه های IR در ایران توسط مرکز تحقیقات بنیادی اینترنت ثبت و به عنوان دامنه های بین المللی ایران در دنیا شناخته می شود. در حال حاضر نیز دامنه اینترنتی کشور ایران یکی از بهترین دامنه های اینترنتی دنیاست و کشورمان در هنگام انتخاب دامنه در موقعیت بهتری نسبت به ۲ کشور ایرلند و عراق قرار گرفت. در حالی که نام ۲ کشور عراق Iraq و ایرلند Ireland هر ۲ با حرف Ir شروع شده اما دامنه Ir به ایران اختصاص یافته است و دامنه عراق Iq و ایرلند Ie نام گذاری شد.

منبع: پی ام ایران